Scheiden van een narcist
Mijn partner is een narcist. Hoe pak ik de scheiding aan?
Narcisme komt in veel verschillende vormen voor. Ook ‘normale’ mensen hebben narcistische trekken. Sommige mensen hebben echter een ernstige narcistische persoonlijkheidsstoornis. Als je meent dat jouw partner narcistisch is, dan is het heel verstandig om je een beeld te vormen van wat dat betekent als je gaat scheiden. Het maakt je vaak extra onzeker over hoe dit aan te pakken, of hij/zij wel wil meewerken. Misschien ben je bang voor nog meer ruzie, manipulatie, vernedering of zelfs voor chantage en bedreigingen. In deze blog verkennen we de mogelijkheden die je hebt om te scheiden en de risico’s ervan. Ook krijg je enkele tips over de aanpak.
Narcistische trekken, maar niet persé een echte narcist
Eén van de kenmerken van een echte narcist is het onvermogen om zich in te leven in de gevoelens en belangen van anderen en hij of zij zal er dan ook geen rekening mee houden. Na een scheidingsmelding kunnen mensen in paniek raken of gaan twijfelen of het wel goed komt met hun eigen toekomst.
Vaak is het daardoor niet goed meer mogelijk om je in te leven in de andere partner, of in de belangen van de kinderen. Dat is heel spijtig, maar dit is vaak wel te overkomen met een goede begeleiding van de scheiding door een ervaren scheidingsmediator. Denk dus niet te snel dat je partner opeens een narcist is als hij of zij zulke trekken vertoont in het scheidingstraject. We hebben er allemaal in meer of mindere mate last van.
Een echte narcist
Een narcist in zijn puurste vorm toont gedrag dat wordt gekenmerkt door een doorgeslagen gevoel van eigenwaarde en een ziekelijke liefde voor zichzelf. Deze personen zijn er 100% van overtuigd dat ze enorm belangrijk zijn en ze zijn voortdurend op zoek naar bevestiging van dat gevoel.
Veel mensen met een dergelijke vorm van narcisme zijn diep van binnen erg eenzaam en onzeker. Daaronder schuilt vaak een groot gevoel van minderwaardigheid. Dat maakt hen zeer gevoelig voor afwijzingen en ze reageren dan vaak met woede om hun schaamte, onmacht en onzekerheid te verbergen. Echt intiem zijn is voor deze narcisten te lastig, omdat ze zich dan kwetsbaar moeten opstellen en dat is voor hen te bedreigend.
Is jouw partner een echte narcist, dan werd je in het begin waarschijnlijk aangetrokken door zijn of haar charme en zelfverzekerdheid. Vermoedelijk begon jullie relatie langzaamaan te veranderen. Je partner nam steeds meer de controle over jouw leven, eiste zelf alle aandacht op, maar gaf nauwelijks liefde en genegenheid terug en zocht meer en meer het conflict. Gaandeweg merkte je steeds meer dat je partner je naar beneden probeerde te halen en kritiek had op alles wat je deed, waardoor je zelfbeeld beetje bij beetje negatiever werd.
Hoe moet je scheiden van een echte narcist?
De kans dat je er samen goed uitkomt is een stuk kleiner bij het scheiden van een narcist. Maar er zijn goede redenen om een vechtscheiding te voorkomen, zeker als jullie kinderen hebben. Daarover straks meer.
Wanneer je aan je narcistische partner meldt dat je wilt scheiden, dan zal hij of zij waarschijnlijk extra sterk reageren en je onder druk zetten en je manipuleren om je op andere gedachten te brengen. Daarom is het verstandig om er pas over in gesprek te gaan als je je sterk voelt en weet dat je gaat scheiden.
Bedenk dat dat in Nederland altijd mogelijk is. Begin het gesprek dus goed en deel hem of haar je besluit mee. Het is belangrijk dat je duidelijk vertelt dat je de relatie verbreekt, waarom je dat doet en dat je besluit definitief is.
Doe je best om niet in discussie te gaan met je ex-partner. Je zult altijd verliezen. Wees helder en duidelijk in je communicatie. Laat het niet merken als je ex-partner jou raakt. Verdrietig en/of boos zijn mag, maar probeer je emoties in zijn/haar bijzijn in bedwang te houden.
Is mediation aan te raden of mogelijk bij Narcisme?
Een narcistische persoonlijkheid kan mediation erg lastig maken. Naar je eigen rol kunnen kijken en naar het effect daarvan op de ander, zijn twee belangrijke voorwaarden voor mediation. Dat valt voor een narcistisch persoon niet mee. Ook zal je narcistische partner uit opstandigheid mediation kunnen afwijzen als jij je er juist hard voor maakt.
Toch kan het belangrijk zijn om het te proberen. Het is immers juist belangrijk om goed met elkaar te communiceren wanneer het om gevoelige afspraken gaat zoals bijvoorbeeld over je financiën of jullie kinderen. Laat dus zien dat het niet alleen gaat om wat jij belangrijk vindt, dat er ook voor hem of haar voordelen zijn.
Mediation met een narcistische partner is lang niet altijd mogelijk. Gelukkig zijn er ook succesverhalen over scheidingen met een narcist door middel van mediation. Een ervaren mediator kan jullie daarbij begeleiden.
Wat betekent het voor de kinderen?
Bij een scheiding met kinderen praten we niet alleen over de kinderen, maar ook altijd mét de kinderen. Kinderen weten vaak heel goed wat ze wel en niet willen in de toekomst. Maar ze durven dat niet altijd uit te spreken. Uit angst om (een) ouder(s) te kwetsen of teleur te stellen. Die angst is extra groot voor een ouder met narcistische kenmerken.
In het gesprek met het kind komt er belangrijke informatie boven tafel over de wensen, behoeften en gevoelens van het kind. Daarmee kunnen we samen de belangen van je kind zo goed mogelijk behartigen en zorgen dat het scheidingstraject voor hem of haar zo soepel mogelijk verloopt.
Wat zijn de gevolgen van een scheiding?
Als je de knoop hebt doorgehakt om te gaan scheiden, dan gaat je leven in ieder geval drastisch veranderen. Het is fijn om dan persoonlijke begeleiding te ontvangen, zodat je goede keuzes maakt voor nu en de toekomst.